Askerlik borçlaması, sigortalı olarak tescil edilmiş bulunanların, er veya erbaş olarak silah altında veya Yedek Subay Okulu’nda geçen sürelerinin tamamı veya bir kısmı kendilerinin veya hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı talepte bulunmaları ile borçlandırılmasıdır. Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlandırılması mümkündür. Askerlik yapmayanlar, askerlikten muaf tutulanlar askerlik borçlanması yapamazlar. Askerlik borçlanması en fazla askerlik süresi kadar yapılabilir.
İlgili kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, hem sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür, hem de prim gün sayısı artar. Ancak askerden önce sigortalı olanlar için sadece prim gün sayısında artış getirir.
Askerlik borçlanması, sigortalıların veya hak sahiplerinin prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanmaktadır. Hesaplama, borçlanma yapılmak istenildiği dönemde geçerli prime göre esas günlük kazancın alt ve üst sınırlarından yapılmaktadır.
Emeklilik için her zaman uzun sürelerin borçlanmasına ihtiyaç olmayabilir. Bu nedenle askerlik süresinin tamamı yerine sadece bir kısmını borçlanabilirsiniz. Örneğin yaşlılık aylığı için 60 güne ihtiyacınız varsa askerlik sürenizin iki ayını borçlanmanız yeterli olacaktır.
Eğer daha önce askerlik sürenizin tamamı yerine sadece bir kısmını bprçlandıysanız askerlik sürenizin kalanı için de yeniden askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Bunun için tekrar başvuru yapmanız gerekmektedir.
Er veya erbaş olarak silâhaltında veya yedek subay okulunda geçen süreleri sigortalının kendisi borçlanabileceği gibi, ölümü halinde hak sahipleri de borçlanabilmektedir. Buna göre ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Merkezi veya internet ortamından temin edeceğiniz Askerlik Borçlanma Belgesini, bağlı bulunduğunuz askerlik şubesinden tasdik ettirmeniz gerekmektedir. Daha sonra söz konusu belgeyi dosyanızın bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne vermeniz ve hesaplanan tutarı ödemeniz halinde gerekli işlemler yapılacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hesaplanan prim borcunun ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içersinde ödenmesi gerekmektedir. Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise, yeniden başvuru yeterlidir ve herhangi bir cezai şartı yoktur. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz.
Askerlik borçlanmanızın emeklilik tarihinizi etkilemediğini fark ettiyseniz ya da herhangi farklı bir nedenle Sosyal Güvenlik Kurumuna ödediğiniz askerlik borçlanması primlerinizi geri almanız mümkün değildir. Dolayısıyla borçlanma yapmadan önce durumunuzu gözden geçirip iyi bir araştırma yapmanız faydalı olacaktır.
Bilindiği üzere bir sigortalı eski adıyla SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı yeni adıyla ise 4/a, 4/b veya 4/c statüsü kapsamlarının ikisinde veya üçünde çalışmışsa, emeklilik aşamasında bu hizmetler birleştirilmektedir. 01.10.2008 tarihinde önce sigortalı olanların söz konusu hizmetlerin birleştirilmesi esnasında, son yedi yılda hangi sosyal güvenlik kuruluşuna fazla prim ödenmişse o kuruluştan, son yedi yılda eşitlik söz konusu ise en son tabi olunan sosyal güvenlik kuruluşundan emekli olunmaktadır. Diğer bir ifade ile eşitlik halinde son 4 yıl prim ödediğiniz statüden emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanmanızı hangi tarihte yaparsanız yapın, ödediğiniz primler askerlik yapılan döneme sayılmaktadır. Örneğin 12.08.2001-18.01.2002 tarihleri arasında askerlik görevini yapan bir kişi 12.05.2010 tarihinde askerlik borçlanma talebinde bulunmuş olsun. Ödenen tutar kişinin bugün için değil 12.08.2001-18.01.2002 tarihleri arasında hizmeti sayılacaktır. Dolayısıyla askerlik borçlanması emeklilikte son yedi yılın hesabına katılmaz.
5510 sayılı Kanun’un yürürlülük tarihi olan 01.10.2008 tarihinden önce memur olanlar askerlik borçlanmalarını 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olarak yapabileceklerdir. Buna göre memurun göreve giriş, derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurlar dikkate alınmaktadır. Söz konusu unsurların toplamının başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonunda bulunacak tutarlar esas alınarak yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına göre bir aylık olarak tesbit edilen miktarın borçlandırılacak olan ay sayısı ile çarpımı sonucunda toplam borç miktarı belirlenecektir.